بر این اساس روند زیاندهی خودروسازان طی این مدت بهشدت سرعت گرفته است. بهعبارت دیگر مقدار اضافهشده به زیان انباشته در سه ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته از ۹.۱ همت به ۱۶.۱ همت رسیده است.
در نگاه اول بهنظر میرسد رقم زیان انباشته اعلامی نسبت به ۲۸۰ همتی که تا انتهای اسفند سال ۱۴۰۳ اعلام شده بود، کمتر شده است؛ اما باید توجه داشت که کاهش این رقم نسبت به ارقام اعلامی پایان سال گذشته به دلیل آن است که زیان اعلامشده در انتهای خردادماه غیرتلفیقی است. یعنی شرکتهای تابع خودروسازان را در نظر نمیگیرد و تنها صورت سود و زیان خود خودروسازان را زیر ذرهبین قرار میدهد. بنابراین اگر زیان شرکتهای زیرمجموعه نیز به این رقم اضافه شود، میزان زیان انباشته از این رقم بیشتر خواهد شد. همچنین این آمار نشان میدهد خودروسازان طی بهار امسال حدودا ۸.۵ همت زیان عملیاتی داشتهاند. البته سایپا در این مدتزمان سود عملیاتی ثبت کرده؛ اما رشد زیان عملیاتی در ایرانخودرو و پارسخودرو به قدری بوده که درنهایت ۱۲۲ درصد رشد زیان عملیاتی برای خودروسازان طی سه ماه ابتدایی سال ثبت شده است.
عوامل مختلفی در رشد زیان خودروسازان طی سه ماه اول سال تاثیرگذار بودهاند. از این میان میتوان به بلاتکلیفی قیمتی خودروسازان طی این دوره اشاره کرد. از ابتدای سال جاری، خودروسازان انتظار اصلاح قیمت را میکشیدند؛ با این حال تا انتهای فصل بهار خبری از اعلام قیمتهای جدید نبود؛ تا آنجا که ایرانخودرو به عنوان تنها شرکتی که تحت مدیریت خصوصی قرار دارد، نسبت به این موضوع معترض شد. کشمکشها رو بهرشد رفت تا انتهای خردادماه که این خودروساز رشد میانگین ۲۲.۳ درصدی قیمت محصولات خود را اعلام کرد؛ اما وزارت صمت این قیمت را غیرقانونی دانست. این وزارتخانه اوایل تیرماه رشد ۱۵ درصدی بهای رسمی خودرو را مصوب کرد؛ اما ایرانخودرو برخلاف دو شرکت دیگر این ابلاغیه را در سامانه کدال منتشر نکرد و برای همه این پرسش قوت گرفت که آیا محصولات این شرکت نیز مشمول رشد ۱۵ درصدی قیمت است؟
پاسخ این پرسش در هالهای از ابهام بود و حتی این خودروساز طرح فروش با قیمتهای مصوب خود را نیز اجرایی کرد؛ اما طبق آخرین اطلاعیهای که این شرکت به تازگی منتشر کرده، وزارت صمت بزرگترین خودروساز کشور را نیز مشمول ۱۵ درصد رشد قیمتی کرده است.
از طرف دیگر سایپا و زیرمجموعه مطرح آن یعنی پارسخودرو نیز در بلاتکلیفی بهسر میبرند؛ چراکه بعد از واگذاری مدیریت ایرانخودرو در بهمنماه سال گذشته، انتظار میرفت هرچه سریعتر تکلیف واگذاری سایپا نیز مشخص شود؛ اما هنوز خبری از عملیاتی شدن آن نیست. این بلاتکلیفی صنعتخودرو را در فضای مبهمی فرو برده است. عامل دیگری که میتوان به آن اشاره کرد، رکود ایجادشده در کل صنعت است. طبق آمار شامخ که توسط اتاق بازرگانی ایران منتشر میشود، صنعت کشور در سومین ماه از سال در رکودیترین حالت ثبتشده از ابتدای نظرسنجی شامخ تاکنون قرار داشته است. اما در همین وضعیت رکودی حاکم بر صنایع نیز، خودرو رکود بیشتری را ثبت کرده و در رتبه دوم بین تمام صنایع از حیث رکود قرار گرفته است. نگاهی بهرشد و افول فاکتورهای شامخ نشان میداد علاوهبر بلاتکلیفی قیمتی، عواملی چون کمبود مواداولیه و نرخ بالای تورم نیز بهشدت این صنعت را تحتتاثیر خود قرار داده است.
در واقع در بهار امسال و مدت مشابه سال گذشته، برخی مشکلات بهطور مشترک وجود داشته است. برای مثال در هر دو سال وضعیت قیمتگذاری در نوعی بلاتکلیفی بهسر میبرده است. سال گذشته نیز تا انتهای آبانماه خبری از اعلام قیمتهای جدید نبود. همچنین چالشهای ارزی نیز از دیگر مشکلاتی است که دست از سر صنعت و بازار خودرو بر نمیدارد. سال گذشته تا اواسط تابستان خبری از تخصیص ارز جدید برای خودروسازان نبود و امسال نیز مشکلات مشابهی گریبانگیر این صنعت است. با این حال میتوان گفت بلاتکلیفیهای قیمتی و مشکلات ارزی در سال جاری نسبت به سال گذشته شدت گرفته است.
قیمت خودرو در بازار همچنان سیر نزولی دارد
خودروهای داخلی روز گذشته افت بهای یک تا ۷ میلیونتومانی را تجربه کردند. جایی که ریرا (۱۴۰۴) با ۷ میلیونتومان کاهش یکمیلیارد و ۵۹۵ میلیونتومان، شاهین (سانروف و ESP) (۱۴۰۴) با ۵ میلیونتومان کاهش ۹۶۸ میلیونتومان، کاپرا دو کابین (۱۴۰۴) با ۵ میلیونتومان کاهش یکمیلیارد و ۶۵۰ میلیونتومان، پژو ۲۰۷ اتومات (۱۴۰۴) با ۴ میلیونتومان کاهش یکمیلیارد و ۲۸ میلیونتومان و سهند اتومات (۱۴۰۴) با ۳ میلیونتومان کاهش ۸۱۰ میلیونتومان قیمتگذاری شدند.
همچنین در میان خودروهای مونتاژی شاهد افت بهای ۱۰ تا ۳۰ میلیونتومانی بودیم. جایی که فونیکس آریزو ۸ اکسلنت (۱۴۰۴) با ۳۰ میلیونتومان کاهش ۲ میلیارد و ۹۵۰ میلیونتومان، کیامسی T۹ (۱۴۰۴) با ۲۰ میلیونتومان کاهش ۲ میلیارد و ۸۹۰ میلیونتومان، فیدلیتی پرستیژ ۷ نفره (۱۴۰۴) با ۲۰ میلیونتومان کاهش ۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیونتومان، کیامسی T۸ (۱۴۰۴) با ۲۰ میلیونتومان کاهش یکمیلیارد و ۹۷۰ میلیونتومان و هایما S۷ پرو (۱۴۰۴) با ۱۰ میلیونتومان کاهش یکمیلیارد و ۸۸۰ میلیونتومان خرید و فروش شدند.
از طرفی در میان خودروهای وارداتی شاهد افت بهای ۵۰ میلیونتومانی بودیم. جایی که ارزش تویوتا لوین هیبرید (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیونتومان کاهش به ۳ میلیارد و ۵۰ میلیونتومان و نیسان سیلفی E-Power پلاس (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیونتومان کاهش به ۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیونتومان رسید.